Kỷ niệm ngày khoa học công nghệ Việt Nam 18/5/2021

Ngày 18/5/1963, tại Đại hội đại biểu toàn quốc của Hội Phổ biến khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Nhiệm vụ của khoa học, kỹ thuật là cực kỳ quan trọng, cho nên mọi ngành, mọi người đều phải tham gia công tác khoa học, kỹ thuật, để nâng cao năng suất lao động, sản xuất nhiều của cải vật chất để xây dựng chủ nghĩa xã hội thắng lợi”.  Lời dạy của Bác Hồ đã trở thành kim chỉ nam cho khoa học và công nghệ Việt Nam trong suốt chặng đường bảo vệ và xây dựng đất nước trong 57 năm qua.

Ngày 18/6/2013, Quốc hội nước ta đã thông qua Luật Khoa học và Công nghệ, trong đó quy định lấy ngày 18/5 hằng năm là “Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam”. Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (KHCN) không chỉ nhằm tôn vinh các nhà khoa học và thành tựu KHCN, tuyên truyền, phổ biến tri thức khoa học mà còn nâng cao nhận thức và khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ Việt Nam, tinh thần đam mê lao động sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Những năm qua, khoa học và công nghệ không chỉ khẳng định vai trò và sức mạnh vô cùng to lớn trong các lĩnh vực công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mà còn trở thành động lực then chốt của sự nghiệp Đổi mới và phát triển.

Những thành tựu khoa học và công nghệ ngày càng được quan tâm, nghiên cứu, ứng dụng, phổ biến và áp dụng sâu rộng trong thực tiễn, tác động tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống, nâng cao dân trí, bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp của văn hóa, con người Việt Nam.

Chúng ta đang sống trong thời đại toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đầy sôi động. Quốc gia nào có năng lực cạnh tranh cao sẽ có nhiều cơ hội để vượt lên, phát triển nhanh và bền vững. Cạnh tranh giữa các quốc gia suy cho cùng là cạnh tranh nguồn vốn tri thức, thể hiện qua chất lượng nguồn nhân lực và trình độ KHCN. Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XI) của Đảng về phát triển KHCN đã nhấn mạnh phát triển và ứng dụng KHCN là quốc sách hàng đầu, là một trong những động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế-xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Khoa học và công nghệ là đòn bẩy trong quá trình tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam sớm trở thành nước công nghiệp, nắm bắt cơ hội và hội nhập sâu rộng trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Viện Khoa học và Công nghệ GTVT tự hào là một trong 41 Viện KHCN đầu ngành trên cả nước. Trải qua 65 năm xây dựng và phát triển, từng lớp  lớp thế hệ các nhà khoa học của Viện đã có những đóng góp tích cực cho sự nghiệp phát triển KHCN GTVT của nước nhà. Trong những năm qua, cùng với quá trình phát triển của nền KH&CN cả nước, Viện KH&CN GTVT đã có bước phát triển nhanh chóng khẳng định vai trò, vị trí với những đóng góp quan trọng trong sự nghiệp phát triển chung của Ngành GTVT, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội. Sau gần 65 năm xây dựng và phát triển, đã có hàng ngàn nhiệm vụ KH&CN với hàng trăm sáng kiến khoa học được nghiên cứu, ứng dụng vào thực tiễn, thiết thực phục vụ sản xuất của Ngành.

Lịch sử 65 năm xây dựng và phát triển của Viện đã ghi nhận sự đóng góp to lớn của các nhà khoa học của Viện trong sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành GTVT qua các thời kỳ chiến tranh cũng như  trong hòa bình. Nhiều kết quả ngiên cứu của Viện đã được Hội đồng Khoa học Bộ GTVT và Nhà nước nghiệm thu và công nhận, nhiều tiến bộ kỹ thuật đã được ứng dụng rộng rãi vào thực tiễn sản suất.

Bước sang thời kỳ Đổi Mới, nhiều kết quả nghiên cứu của Viện đã được Nhà nước, các Bộ, các cơ quan khoa học đánh giá cao, một số nội dung khoa học đã đuợc các cơ sở trong và ngoài ngành ký hợp đồng triển khai áp dụng thành công đem lại hiệu quả kinh tế cao cho xã hội. Chính từ kết quả ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào đời sống và sản xuất của Ngành mà trong hơn nửa thế kỷ qua, từng cây cầu chúng ta đã đi qua, từng con đường đưa chúng ta tới mọi miền tổ quốc đều khắc ghi dấu ấn trí tuệ, mồ hôi, công sức và tâm huyết của các nhà khoa học thuộc Viện Khoa học và Công nghệ GTVT cũng như các nhà khoa học của Ngành GTVT. Niềm tự hào và tinh thần cao quý đó phải tiếp tục được bồi đắp để trở thành một nguồn động lực nội sinh quan trọng nhất, mạnh mẽ nhất - nguồn lực con người, tiếp tục phục vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển Viện, đưa Viện ngang tầm với các Viện nghiên cứu trong khu vực và trên thế giới, góp phần đưa nền KHCN nước ta “sánh vai với các cường quốc năm châu” như ước nguyện lúc sinh thời của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu".

Ngày nay, ngành Giao thông vận tải đang đứng trước những vận hội và thời cơ phát triển mới, trước cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số đầy cơ hội và thách thức. Để góp phần biến các cơ hội thành hiện thực là nhanh chóng xây dựng một hệ thống hạ tầng giao thông đa dạng, đồng bộ và hiện đại ở tất cả các lĩnh vực đường bộ, hàng không, đường sắt, hàng hải và đường thủy nội địa, nhiệm vụ quan trọng nhất của Viện Khoa học và Công nghệ Giao thông vận tải với vai trò là cơ quan nghiên cứu khoa học – công nghệ hàng đầu của ngành cần tiếp tục thực hiện tốt phương châm “Khoa học và công nghệ luôn đi trước một bước”, tập trung vào các lĩnh vực ứng dụng tiến bộ khoa học – công nghệ phục vụ phát triển, quản lý khai thác, bảo trì hiệu quả hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông theo hướng đồng bộ, hiện đại, chất lượng đạt tiêu chuẩn quốc tế, bền vững, thân thiện với môi trường; hiện đại hóa vận tải, tổ chức giao thông hiệu quả, chống ùn tắc, đảm bảo an toàn giao thông; ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ điều hành, quản lý nhà nước của ngành.

Hầu hết tài nguyên khi càng khai thác càng cạn kiệt, nhưng trí tuệ, năng lực sáng tạo càng khai thác, sử dụng thì càng thêm giàu có, phong phú. Chúng ta đang sống trong thời đại toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, Cạnh tranh giữa các quốc gia suy cho cùng là cạnh tranh nguồn vốn tri thức, thể hiện qua chất lượng nguồn nhân lực và trình độ khoa học công nghệ. Để đạt được mục tiêu trên, hoạt động KHCN của Viện trong thời gian tới cần tập trung vào một số định hướng trọng tâm sau: Triển khai có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 6 khóa XI về phát triển KHCN, chú trọng thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu công nghệ mới, vật liệu mới, xây dựng và từng bước góp phần hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn Ngành để phục vụ thiết thực hoạt động sản xuất của Ngành, ưu tiên phục vụ mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước. Bên cạnh đó, Viện cần tiếp tục tăng cường các hoạt động hợp tác quốc tế để triển khai chương trình phát triển khoa học cơ bản trong một số lĩnh vực có thế mạnh và có tính ứng dụng cao; thực hiện chuyển giao công nghệ; xây dựng và ban hành, cụ thể hóa các chính sách trọng dụng cán bộ, quan tâm chăm lo tới các nhà khoa học đầu ngành, nhà khoa học được giao chủ trì nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, nhà khoa học trẻ tài năng. Có cơ chế, chính sách thiết thực và hiệu quả để thu hút các nhà khoa học tham gia hoạt động khoa học của Viện.

Nhân dịp ngày KHCN Việt Nam 18/5/2021, Viện Khoa học và Công nghệ GTVT xin chân thành cảm ơn sự đóng góp to lớn của các nhà khoa học trong và ngoài ngành GTVT cho sự nghiệp xây dựng và phát triển Viện trong suốt 65 năm qua. Những đóng góp quý báu đó sẽ mãi là hành trang để các thế hệ những nhà khoa học sau này của Viện mang theo trên hành trình xây dựng và phát triển Viện.