Hoạt động của Đoàn Việt Nam tại Hội nghị các quốc gia thành viên Phần sửa đổi Công ước bảo vệ thực thể vật liệu hạt nhân

Bên lề Hội nghị, Đoàn công tác đã có các buổi gặp và làm việc song phương với các chuyên gia IAEA thuộc Ban Hợp tác kỹ thuật Châu Á – Thái Bình Dương, Ban Thanh sát hạt nhân A nhằm trao đổi, thảo luận về các hoạt động hợp tác hiện đang triển khai giữa hai bên.
 

Ông Robert Heilman, Chuyên gia kiểm soát nội bộ (OIOS/IAEA) làm việc với Đoàn của Cục ATBXHN

Trong buổi làm việc với Văn phòng giám sát nội bộ (OIOS), các Chuyên gia Kiểm toán và Đánh giá cấp quốc gia (CLEA) đã trao đổi với Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải, Chủ các dự án hợp tác kỹ thuật (dự án TC) trong giai đoạn 2016-2020 về việc triển khai các dự án này tại Việt Nam, những kết quả chính đã đạt được và đóng góp của các dự án này với hoạt động tăng cường năng lực quản lý pháp quy của Cục ATBXHN, bảo đảm sử dụng năng lượng nguyên tử một cách an toàn, an ninh vì mục đích hoà bình. Cũng tại buổi làm việc, hai bên đã trao đổi về một số khó khăn, vướng mắc trong quá trình xây dựng và triển khai dự án như quy trình phê duyệt hồ sơ các hoạt động đào tạo ngắn hạn, thủ tục tiếp nhận thiết bị do IAEA viện trợ, tác động của đại dịch Covid-19 đến việc thực hiện các khoá đào tạo, đoàn chuyên gia vào Việt Nam v.v. Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải nhấn mạnh tầm quan trọng của các dự án TC mà IAEA đã hỗ trợ cho Cục thời gian qua và đề xuất IAEA tiếp tục ủng hộ Cục ATBXHN trong xây dựng dự án TC giai đoạn 2024-2025 sắp tới phù hợp với các lĩnh vực ưu tiên hợp tác mà hai bên đã thống nhất trong khuôn khổ Khung Chương trình hợp tác kỹ thuật (CPF) giữa IAEA và Việt Nam giai đoạn 2022-2027 mới được ký kết tháng 3/2022 vừa qua.
 

Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải, ông Craig Everton, Trưởng Ban Thanh sát hạt nhân A, và ông Bruno Chesnay, Thanh sát viên cao cấp, Ban Thanh sát hạt nhân A, IAEA

Tại buổi làm việc với Đoàn công tác, ông Craig Everton, Vụ trưởng Vụ Thanh sát A, Ban Thanh sát hạt nhân, IAEA đánh giá cao nỗ lực của Cục ATBXHN nói riêng và Việt Nam nói chung trong việc bảo đảm thực hiện các yêu cầu của Hiệp định thanh sát hạt nhân, Nghị định thư bổ sung cho Hiệp định thanh sát, đặc biệt trong bối cảnh các biện pháp kiểm soát đại dịch covid-19 của Chính phủ Việt Nam đã khiến quy trình xét duyệt và cấp thị thực một năm nhiều lần cho thanh sát viên IAEA gặp khó khăn. Trong quý I/2022, Cục ATBXHN đã hoàn thành thủ tục cấp thị thực 01 năm nhiều lần cho 05 thanh sát viên mới được chỉ định cho Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho các thanh sát viên IAEA tiến hành các hoạt động thanh sát theo kế hoạch. Cũng tại buổi làm việc, ông Craig Everton nhấn mạnh IAEA sẵn sàng hỗ trợ Cục ATBXHN trong các hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực thực hiện thanh sát hạt nhân. Trong năm 2021-2022 khi Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch Mạng lưới thanh sát hạt nhân châu Á – Thái Bình Dương (APSN), IAEA sẽ phối hợp và hỗ trợ Cục ATBXHN tổ chức các hoạt động trong khuôn khổ của Mạng lưới này. Đối với công tác quản lý an toàn, an ninh các cơ sở hạt nhân của Việt Nam, Cục trưởng Cục ATBXHN cũng khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với IAEA trong việc thực hiện nghĩa vụ quốc gia của Việt Nam về chế độ báo cáo, kiểm đếm, kiểm soát vật liệu hạt nhân, đồng thời chia sẻ thông tin về kế hoạch thẩm định, đánh giá an toàn bức xạ, an toàn hạt nhân, quản lý chất thải, lão hóa… trong việc cấp phép mới cho Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt giai đoạn 10 năm tới từ 2023-2033.
 

Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải gặp bà Petra Salame, Chuyên gia quản lý dự án (PMO) Ban Hợp tác kỹ thuật châu Á – Thái Bình Dương (IAEA)

Tại buổi gặp Bà Petra Salame, Chuyên gia quản lý dự án (PMO), Ban Hợp tác kỹ thuật châu Á – Thái Bình Dương, Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải đã cảm ơn tới bà Petra Salame nói riêng và các chuyên gia của IAEA nói chung đã tích cực hỗ trợ cho Cục ATBXHN, đơn vị được Bộ Khoa học và Công nghệ giao chủ trì xây dựng Khung Chương trình quốc gia hợp tác kỹ thuật giữa IAEA và Việt Nam giai đoạn 2022-2027. Đây là văn kiện quan trọng tạo nên khung tham chiếu cho các hoạt động hợp tác kỹ thuật giữa IAEA và các cơ quan, tổ chức có liên quan của Việt Nam như Cục ATBXHN, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, các bệnh viện, cơ sở nghiên cứu và phát triển ứng dụng công nghệ bức xạ và kỹ thuật hạt nhân trong y tế, công nghiệp, nông nghiệp, v.v. cho giai đoạn 05 năm sắp tới. Ngoài ra, Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải nhấn mạnh kế hoạch tiếp tục triển khai hoạt động hợp tác hỗ trợ cho các đối tác Lào và Campuchia trong khuôn khổ Thoả thuận hợp tác ba bên Việt Nam – IAEA và Lào/Campuchia ký năm 2019. Cục ATBXHN đã tổ chức 01 khoá đào tạo Thanh tra an toàn bức xạ và hạt nhân cho cán bộ cơ quan pháp quy hạt nhân của Campuchia (tháng 9/2021) và dự kiến triển khai 01 khoá đào tạo tương tự cho học viên của Lào trong Quý II này. Về các dự án TC của Cục ATBXHN, Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải đánh giá cao hỗ trợ của IAEA dành cho Cục trong việc tăng cường năng lực kiểm soát pháp quy đối với ứng dụng công nghệ bức xạ và kỹ thuật hạt nhân trong y tế và công nghiệp (dự án VIE9020, VIE9021). Bà Petra Salame đánh giá cao hiệu quả trong triển khai các dự án TC thời gian qua của Cục, đồng thời nhấn mạnh ý nghĩa của các hoạt động hỗ trợ cho Lào và Campuchia mà Cục ATBXHN và Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã triển khai trong năm 2021 mặc dù có khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19. Chuyên gia IAEA khẳng định sẵn sàng hỗ trợ xây dựng và triển khai dự án TC giai đoạn 2024-2025 trong các lĩnh vực mà Cục ATBXHN và Việt Nam có nhu cầu.
 

Đại sứ Nguyễn Trung Kiên, Trưởng phái đoàn thường trực của Việt Nam tại IAEA, Đại sứ Việt Nam tại Áo tiếp Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải

Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải đã có buổi gặp Đại sứ Nguyễn Trung Kiên, Trưởng phái đoàn thường trực của Việt Nam tại IAEA, Đại sứ Việt Nam tại Áo. Tại buổi làm việc, Đại sứ đánh giá cao nỗ lực của Cục ATBXHN trong việc phối hợp chặt chẽ với Đại sứ quán để giải quyết các khó khăn do tác động của đại dịch covid-19 và các biện pháp kiểm soát dịch bệnh khi Việt Nam xem xét, chuẩn bị cấp thị thực cho thanh sát viên IAEA. Trưởng Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại IAEA bày tỏ mong muốn thúc đẩy trao đổi thông tin, triển khai các hoạt động, dự án hợp tác giữa IAEA và các cơ quan có liên quan tại Việt Nam như Thoả thuận hợp tác ba bên giữa IAEA – Việt Nam và Lào/Campuchia, các dự án hợp tác kỹ thuật nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ bức xạ, kỹ thuật hạt nhân trong các ngành kinh tế - xã hội. Đại sứ nhấn mạnh sự kiện quan trọng nổi bật của năm nay là việc Việt Nam đảm nhận vị trí Chủ tịch Hội nghị các nước thành viên Hiệp định hợp tác về nghiên cứu, phát triển và đào tạo khoa học và công nghệ hạt nhân (RCA) nhiệm kỳ 2022-2023. Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải chân thành cảm ơn Đại sứ quán và cá nhân Đại sứ Nguyễn Trung Kiên về sự phối hợp tích cực, hiệu quả đối với các đơn vị năng lượng nguyên tử nói chung và Cục ATBXHN trong các hoạt động hợp tác với IAEA, đặc biệt là việc cấp thị thực theo yêu cầu cho các thanh sát viên IAEA, việc ký Khung chương trình quốc gia hợp tác kỹ thuật CPF giai đoạn 2022-2027 và công tác chuẩn bị cho Hội nghị cấp Bộ trưởng RCA lần thứ 50 vào tháng 9/2022 nhân dịp kỳ họp Đại hội đồng IAEA, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp với Đại sứ quán và Phái đoàn thường trực của Việt Nam tại IAEA để thúc quan hệ hợp tác giữa Cục ATBXHN nói riêng và các cơ quan có liên quan của Việt Nam với IAEA trong phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử.

Cũng tại buổi làm việc, Đại sứ Nguyễn Trung Kiên đã bàn giao văn kiện Khung Chương trình quốc gia (CPF) về hợp tác kỹ thuật giữa Việt Nam và IAEA giai đoạn 2022-2027 cho Cục trưởng Cục ATBXHN, đơn vị được Bộ KH&CN giao chủ trì soạn thảo văn bản này. Đại sứ Nguyễn Trung Kiên đã được Thủ tướng Chính phủ uỷ quyền ký kết CPF này với đại diện của IAEA là ông Liu Hua, Phó Tổng Giám đốc của IAEA kiêm Vụ trưởng Vụ Hợp tác kỹ thuật. Buổi lễ ký kết đã diễn ra ngày 11/3/2022 vừa qua tại trụ sở của IAEA. Đây là văn bản quan trọng tạo nên khung tham chiếu cho các hoạt động hợp tác kỹ thuật giữa Việt Nam và IAEA trong giai đoạn 05 năm sắp tới, theo đó, các lĩnh vực ưu tiên hợp tác là: An toàn và an ninh bức xạ và hạt nhân; Nông nghiệp và lương thực; Y tế và dinh dưỡng; Tài nguyên nước và môi trường; Năng lượng và công nghiệp; Lò phản ứng nghiên cứu; Hỗ trợ chung và phát triển nguồn nhân lực.
 

Đại sứ Nguyễn Trung Kiên bàn giao cho Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải văn kiện Khung Chương trình quốc gia (CPF) về hợp tác kỹ thuật giữa IAEA và Việt Nam giai đoạn 2022-2027
 

Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải làm việc với ông Gashaw Wolde, Trưởng bộ phận TCAP1 (IAEA)

Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải đã có buổi làm việc với ông Mr. Gashaw Wolde, Trưởng bộ phận Hợp tác kỹ thuật châu Á – Thái Bình Dương 1 (TCAP1) trao đổi về các dự án hợp tác kỹ thuật quốc gia (dự án VIE) do Cục ATBXHN chủ trì. Cục trưởng Nguyễn Tuấn Khải cảm ơn IAEA đã tích cực hỗ trợ Cục điều chỉnh kịp thời các dự án VIE thông qua mua sắm trang thiết bị phục vụ chuẩn liều các thiết bị y tế và tổ chức các khoá đào tạo trực tuyến trong bối cảnh dịch covid-19 hạn chế các hoạt động đào tạo cho cán bộ của phía Việt Nam. Liên quan đến việc triển khai thoả thuận hợp tác ba bên được giữa IAEA – Việt Nam và Campuchia/Lào, Cục trưởng Cục ATBXHN chia sẻ kế hoạch tổ chức khoá đào tạo về thanh tra an toàn bức xạ và hạt nhân cho cán bộ của Lào trong Quý II năm nay sau khi khoá đào tạo tương tự đã được tổ chức cho cán bộ của Campuchia tháng 9/2021; đồng thời Cục ATBXHN sẵn sàng chuẩn bị và tổ chức khoá đào tạo cho các cán bộ của Lào và Campuchia về vấn đề cấp phép trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử cũng như các chủ đề khác mà phía bạn quan tâm. Ông Gashaw Wolde đánh giá cao sự tích cực và hiệu quả của các hoạt động Cục ATBXHN đã triển khai trong khuôn khổ Thoả thuận hợp tác ba bên, giúp nâng cao vai trò và năng lực kỹ thuật của các quốc gia như Việt Nam từ vị trí quốc gia tiếp nhận hỗ trợ kỹ thuật của IAEA dần chuyển sang vị trí hỗ trợ cho các quốc gia láng giềng trong khu vực. Cục trưởng Cục ATBXHN đã có lời mời ông Gashaw Wolde, bà Petra Salame (PMO/IAEA) và các chuyên gia của IAEA tới thăm và làm việc tại các cơ quan thực hiện dự án hợp tác kỹ thuật tại Việt Nam trong năm 2022./.